Ebeveyn Çocuk Arkadaşlığı mı?

Ailede takım ruhu olur mu? Eğer olur diyorsanız her takımın bir lideri olduğunu bilirsiniz. En küçük işletmede bile ast üst ilişkisi olduğunu da. Fakat modern ailelerde metal yorgunu anne babalar arkadaş olmak onlar için daha kolay.

Bu konuda araştırmacı Prof. Bilingham şöyle diyor: "Anne babalar artık ebeveyn olmaya hevesli değiller. Çocuklarını sevmek ve arkadaş olmak istiyorlar. Disiplin yorucu bir uğraşı gerektiriyor. Bu nedenle arkadaş olmak en iyisi."

'Arkadaş olma' bir kaçış planı gibi. Zira bu devirde ailede lider olup bebelere yetebilmek zor. Arkadaş olunca sorumluklar azalır, kendinize daha çok zaman ayırırsınız! Özellikle bugüne özgü, 'beklentisi azalmış' bir arkadaş rolüne ne demeli.

Lider olmak ya da otorite rolü oynamak için ruhsal bir donanım gerekli. Anne babaların kafaları karışık. Bilimsel veriler bir çok anne baba tutumu arasında birini öneriyorlar: Demokratik tutum. Çocuğun bağımsızlığını hedefleyen bir yaklaşımı öngörüyor.

Bu yaklaşım, hogörülü tutum olarak ta bilinir. Hoşgörülü tutumun karşısına hor görülen tutumlar sıralanır. Mesela koruyucu tutum; bir araştırmacı 'kar küren anne babalık' dediği çocuğun biteviye gözetleyerek ihtiyaçlarını karşılayan anne babaları tanımlar.

Bir başka model de 'otoriter anne babalık'tır. Çocuğun iradesine ipotek koyan anne babalardır bunlar. Baskıcı tutum çocukları bunaltır. Yetişkinlkte kişilik yapılarında bu tutumun izlerine rastlanır.

Bu modeller sıralanadursun teknoloji çocukların avucuna düştü düşeli 'zor ebeveynlik' başladı. Modern hayat zaten yetişkin benliğini dumura uğratmıştı. Şimdi bu dayanıksız yapıya zor çocuklar yük olmaya başladı. Dolayısıyla ebeveynlik rolü daha kırılgan hale geldi. Kendi egosuna hükmü geçmeyen bir yetişkinlerin, son harfe dayanmış 'z kuşağı' ile başı dertte.

Bir konuyu ele alırken, sorunun nedenleri kadar, sorun üzerindeki algıları da tahlil etmemiz gerekir. Demokratik tutum albenili bir kavram. Bunun eleştirisine girmeden bu tutumun neticeleri üzerinden bakmamız yeterlidir. Batı tandanslı 'demokratik tutum' takdim edildiği gibi bir sonuç vermemiştir. Başına buyruk ve ben merkezli bir gençliği dünyaya hediye etmiştir. Kültürler arası farklılık göz önüne alınmadan uygulanan bu reçetelerin faydadan varestedir.

Çocuk karşısında salt hoşgörüyü esas alan, edilgen bir tutumun öne çıkarılıyor. Bunun karşısına uç ebeveyn tutumlarının konulduğu bir düzlemde, değerler zemininde bakış buharlaşıyor. Bu nedenle kültür, çocuğun kişilik yapısı, çevresel şartlar, eğitim ve genetik gibi değişkenlerle birlikte model üzerinde durulmalıdır.

Adına 'mutedil anne baba tutumu' diyebileceğimiz, aile yapısını bütün değişkenler bağlamında ele alan bir yaklaşıma ihtiyaç var. Çocuğun özel sayılmadığı fakat sadece aile üyesi olduğu için değerli sayıldığı, akademik başarı ölçeğiyle değerlendirmek yerine öteki özellikleriyle kendini göstermesine imkan verilen bir yaklaşım.

Hayatı boyunca onu her ortamda insanlarla sağlıklı ilişkiler kurabileceği 'empati ve diğerkamlık' gibi hedefler belirleyen bir anne babalık. Mutedil tutumlu anne babalar çocuk için 'edep' eğitimini en az başarıları kadar önemserler.Mutedil anne babalar; ödül ve ceza da 'yerine' göre gerekli görürler. Çocuğa bağımsızlık vermek kadar, ona sınırlamayı yerine göre uygularlar.

Hayat içinde her şey muhaldir. Hayatı takdir eden 'mürebbi' sizin elinizde olmadan acı ve mutluluğu size sunar. Kimi zaman Celal sınavı ile ruhunuz terbiye eden, kimi zaman Cemal imtihanı ile benliğinize anlam katan bir zat vardır.